پزشکی شخصی چیست؟

پزشکی شخصی که به عنوان پزشکی دقیق نیز شناخته می شود، یک رویکرد پزشکی است که از اطلاعات خاص فردی مثل ساختار ژنتیکی، سبک زندگی و سابقه پزشکی بیمار برای تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری ها استفاده می کند.در واقع تفاوت های فردی در ژن ها، محیط ها و سبک زندگی افراد را در نظر می گیرد.این رویکرد در تضاد با طب سنتی است که اغلب از یک رویکرد یکسان برای درمان بیماری ها استفاده می کند.

هدف پزشکی شخصی ارائه درمان مناسب با دوز مناسب، به بیمار مناسب و در زمان مناسب و همچنین ارائه مراقبت‌های بهداشتی دقیق‌تر، مؤثرتر و کارآمدتر بر اساس ویژگی‌های منحصر به فرد شخص است. این رویکرد پزشکی مبتنی بر این ایده است که  در هر فرد مجموعه ای از عوامل بیولوژیکی، محیطی و شیوه زندگی خاص او بر سلامت او تأثیر می گذارند و اینکه بیماری‌ها و درمان‌ها می‌توانند از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت باشند، و یک رویکرد یکسان برای همه همیشه مؤثر نیست. با در نظر گرفتن این عوامل، ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را بهتر درک کنند و درمان آن‌ها را بر این اساس تنظیم کنند. پزشکی دقیق در درمان طیف وسیعی از بیماری‌ها از جمله سرطان، بیماری‌های قلبی عروقی، اختلالات عصبی و بیماری‌های ژنتیکی نادر نویدبخش بوده است.

پزشکی شخصی از فناوری‌های پیشرفته‌ای مانند ژنومیکس، پروتئومیکس و متابولومیک برای جمع‌آوری داده‌های زیست‌شناسی افراد استفاده می‌کند. سپس این اطلاعات برای شناسایی نشانگرها یا الگوهایی که می‌توانند برای پیش‌بینی خطر ابتلای یک فرد به بیماری‌های خاص، تعیین مؤثرترین درمان‌ها و نظارت بر پاسخ به درمان استفاده شوند، تجزیه و تحلیل می‌شوند.

جنبه های مختلف پزشکی شخصی:

1. ژنومیکس: ژنومیکس مطالعه توالی DNA یک فرد است که می تواند بینش مهمی در مورد خطر ابتلا به بیماری های خاص، ایجاد درمان‌های هدفمند که با مشخصات ژنتیکی خاص بیمار طراحی شده است و سایر نیازهای مراقبت های بهداشتی شخصی ارائه دهد.یکی از مؤلفه‌های کلیدی پزشکی دقیق، ژنومیک است. به عنوان مثال،یکی از نمونه‌های پزشکی شخصی‌سازی‌شده، استفاده از آزمایش ژنتیک برای شناسایی بیماران مبتلا به جهش‌های ژنتیکی خاصی است که آن‌ها را نسبت به شرایط خاصی مانند سرطان یا بیماری قلبی مستعدتر می‌کند. سپس از این اطلاعات می توان برای توسعه درمان های هدفمند، مانند درمان های شخصی سرطان که جهش های ژنتیکی خاص را هدف قرار می دهند، استفاده کرد.و این به پزشکان اجازه می دهد تا مؤثرترین درمان را برای هر بیمار انتخاب کنند و خطر درمان ناکارآمد و عوارض جانبی را کاهش دهد.به طور کلی پزشکی دقیق اغلب شامل استفاده از آزمایش ژنومی برای تطبیق برنامه های درمانی با ساختار ژنتیکی خاص بیمار است.
2. فارماکوژنومیکس: مثال دیگر فارماکوژنومیکس است که مطالعه چگونگی تأثیر ژن های افراد بر پاسخ آنها به داروها است.با تجزیه و تحلیل ساختار ژنتیکی بیمار، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند تشخیص دهند که کدام داروها با کدام دوز به احتمال زیاد مؤثر هستند و از داروهایی که احتمالاً عوارض جانبی ایجاد می کنند یا بی اثر هستند، اجتناب کنند.
3. پروتئومیکس: پروتئومیکس مطالعه پروتئین های یک فرد است که می تواند اطلاعاتی در مورد خطر بیماری و پاسخ درمانی ارائه دهد. با تجزیه و تحلیل پروتئوم یک فرد، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند بینش هایی را در مورد نیازهای بهداشتی منحصر به فرد آنها به دست آورند و برنامه های درمانی شخصی را توسعه دهند.
4. مشارکت بیمار: پزشکی شخصی‌سازی‌شده علاوه بر اطلاعات ژنتیکی، عوامل دیگری مانند سبک زندگی، محیط و سابقه پزشکی فرد را نیز در نظر می‌گیرد. به عنوان مثال، عادات غذایی، قرار گرفتن در معرض سموم و سطح فعالیت بدنی یک فرد، همگی می توانند بر سلامت او و بر اثربخشی درمان های خاص تأثیر بگذارند و بیماران تشویق می شوند تا با ارائه اطلاعات در مورد سلامت و شیوه زندگی خود و همکاری با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی، نقش فعالی در درمان خود داشته باشند.
5. روش های تشخیصی: یکی دیگر از جنبه های پزشکی شخصی، استفاده از انواع دیگر تست های تشخیصی و نشانگرهای زیستی برای کمک به تصمیم گیری های درمانی است. برای مثال، آزمایش‌های تصویربرداری، مانند MRI و سی‌تی‌اسکن، می‌توانند برای کمک به تشخیص و مرحله‌بندی سرطان استفاده شوند، در حالی که آزمایش‌های خون می‌توانند برای نظارت بر پیشرفت بیماری و پاسخ به درمان استفاده شوند.
6. کلان داده و هوش مصنوعی: یکی دیگر از جنبه های پزشکی دقیق، استفاده از داده های بزرگ و هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل پیشرفته حجم زیادی از اطلاعات سلامت و شناسایی الگوها و روندها است. با حجم وسیعی از اطلاعات پزشکی که هر روز تولید می شود، درک همه آن برای پزشکان و محققان می تواند دشوار باشد. با این حال، با استفاده از داده های بزرگ و تجزیه و تحلیل های پیشرفته، پزشکی دقیق امکان شناسایی الگوها و همبستگی هایی را در داده های پزشکی فراهم می کند که در غیر این صورت کشف آنها ممکن نبود. سپس از این اطلاعات می توان برای توسعه درمان های جدید و بهبود درمان های موجود استفاده کرد.
7. سلامت دیجیتال: فناوری‌های سلامت دیجیتال مانند دستگاه‌ها، برنامه‌های تلفن همراه و پزشکی از راه دور می‌توانند برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سلامت و سبک زندگی افراد استفاده شوند. از این اطلاعات می توان برای توسعه برنامه های درمانی شخصی و نظارت بر پیشرفت بیمار استفاده کرد.

نتیجه گیری

به طور کلی، پزشکی شخصی پتانسیل ایجاد انقلابی در روش های تشخیصی و درمان بیماری را دارد، اما هنوز چالش‌های زیادی وجود دارد که باید به آنها پرداخته شود، مانند هزینه و در دسترس بودن آزمایش‌ها، تفسیر نتایج آزمایش، و ادغام این نتایج در فاز بالینی.چون هنوز در دسترس همه نیست هزینه آزمایش ژنتیک و درمان های هدفمند می تواند بالا باشد و دسترسی به این فناوری ها و درمان ها ممکن است در برخی مناطق محدود باشد.با این وجود، حوزه پزشکی شخصی سازی شده به سرعت در حال پیشرفت است و پتانسیل آن را دارد که تا حد زیادی سلامت و کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. پزشکی دقیق به طور گسترده ای پذیرفته می شود و تحت پوشش بسیاری از طرح های بیمه قرار می گیرد. با این حال،این پوشش ممکن است بسته به درمان خاص و طرح بیمه فرد متفاوت باشد.